TƯỢNG PHẬT DI LẶC

Kinh điển về Đức Phật Di Lặc:

Theo kinh điển Phật giáo, Phật Di Lặc là vị Phật thứ 5 sau Phật Thích Ca Mâu Ni và Ngài không mang dáng vẻ uy nghi, trầm mặc như các vị Phật khác.

Phật Di Lặc được tiên tri sẽ giáng sinh trong kiếp giảm của tiểu kiếp kế tiếp, khi Phật pháp đã hoàn toàn bị loài người lãng quên vào khoảng hàng trăm triệu năm nữa

Đức Di Lặc còn rất lâu, nhiều kiếp nữa mới xuất hiện ra đời, để nối ngôi cho Đức Thích Ca mà làm một vị Phật thứ năm trong Hiền kiếp, đặng đại chuyển pháp luân mà tế độ muôn loài và phổ lợi trong sa giới.

Nhưng chúng sanh chưa rõ lẽ thiện chơn, luôn vọng tưởng những việc huyễn hoặc, mà đành chịu sa chìm vào nơi khổ hải và tự mình chuốc lấy nẻo luân hồi.

Chư Phật tuy đã nhập diệt rồi, song Tam Bảo còn lưu trụ khắp cõi nhân gian, nếu con người một lòng tinh tấn vui theo mà thọ trì, thì cũng như Phật đương trụ thế.

Tiếc thay! Người đời trí cạn chướng sâu và tội nhiều phước ít, cho nên đối diện ngôi Tam Bảo coi như cách xa ngàn dặm.

Cũng vì thế mà bất đắc dĩ Ngài mới ứng tích nhiều thời kỳ, đặng hóa độ các kẻ phàm loại trong nhơn gian đó thôi

Ý nghĩa của tượng Phật Di lặc là vô cũng to lớn. Vượt ra khỏi phạm vi các chùa chiền, đền thờ, Tượng Phật Di Lặc được mọi người thờ tự ngay ở trong nhà, trên ô tô hoặc mang theo bên mình. Nhờ ý nghĩa của Phật Di Lặc cũng như sự gần gũi của mình mà Ngài được nhân gian ưa thích để lập bàn thờ.

Điêu Khắc Trần Gia mong muốn chia sẻ những kiến thức, kinh nghiệm đã tìm hiểu. Hi vọng sẽ phần nào giúp được quý sư thầy, cô và các cô chú, anh chị Phật tử giải đáp những thắc mắc còn tồn đọng, hiểu được những kiến thức căn bản và thỉnh cho mình được những tôn tượng phù hợp nhất.

I/ Hình tượng Phật Di Lạc Bồ Tát:

1, Sự tích hình tượng Phật Di Lặc:

Hình tượng của Phật Di lạc ngày nay được dựa theo một câu chuyện xa xưa ở bên Trung Quốc. Thời Ngũ Đại (907-960), có một vị sư mập mạp, mặc áo để hở bụng, gương mặt rất vui, trên vai đeo một cái túi vải.

Ngài đi đến đâu cũng xin, người ta cho cái gì thì bỏ vào túi vải. Sau đó, khi gặp những đứa trẻ, Ngài cho lấy ra cho hết tụi nó. Cho nên, trẻ con rất thích, cứ bu quanh chơi với Ngài. Người ta gọi ngài là “Bố Đại Hòa Thượng” nghĩa là vị Hòa thượng đeo cái túi vải. Vì chỉ chơi với trẻ con, một số người lớn thấy vậy không ưa Ngài, có người mắng chửi, thậm chí còn nhổ nước miếng lên mặt Ngài. Nhưng Ngài vẫn bình thản, vui cười. Lúc nào Ngài cũng nở nụ cười ở trên môi.

Ngài sống rất tự tại, áo thì vá, đi tới đâu ai cho thì ăn, ai chửi thì Ngài cho vậy là tốt, ai đánh thì Ngài nằm ngủ khì, ai nhổ nước miếng lên mặt thì Ngài mặc kệ cứ để cho nó tự khô, khỏi phải mất công chùi. Khi nhập diệt, Ngài để lại một bài kệ:

Di-lặc chân Di-lặc,

Phân thân thiên bá ức,

Thời thời thị thời nhân,

Thời nhân tự bất thức.

Có nghĩa là:

Di-lặc thật Di-lặc,

Phân thân ngàn vạn ức,

Luôn luôn hiện vì đời,

Người đời tự chẳng biết.

Qua bài kệ, người ta mới biết Ngài là đức Phật Di Lặc Bồ Tát hóa sinh. Cho nên, từ đó, người ta lấy hình tượng bụng phệ, tai to, mặt lớn, miệng lúc nào cũng cười, thần thái lúc nào cũng tự tại, an vui của Bố Đại Hòa Thượng làm hình tượng của đức Phật Di lặc.

2, Đức Phật Di lặc Bồ tát là Phật hay Bồ Tát?

Trên danh nghĩa, Ngài chưa chính thức thành Phật nên chúng ta có thể gọi ngài là Bồ tát. Đồng thời, chúng ta cũng có thể gọi ngài là Phật vì ngài chính là vị Phật trong tương lai.

Trong quá khứ, Ngài đã từng xuống hạ giới thời Phật tổ Thích Ca, hay đậm nét hơn là hình tướng Bố Đại Hòa thượng

Trong các lần hạ giới này, các hóa thân chưa có đủ nhân duyên để hoàn thành quả vị Phật. Nhưng báo thân viên mãn, giáo chủ cõi Đâu Suất Tịnh Độ của Ngài đã là một vị cổ Phật rồi.

Như vậy, nói một cách đầy đủ thì trong đời vị lai, hóa thân của ngài Di Lặc sẽ có đầy đủ nhân duyên để đắc thành tựu Phật dưới cội Long Hoa.

Phật Di Lặc được tất cả các trường phái Phật giáo chấp nhận và là vị Bồ tát duy nhất được tôn kính trong truyền thống Phật Giáo Nguyên Thủy.

3, Những vấn thường gặp khi nói về Di Lặc Bồ tát:

Vấn đề dễ gặp nhất là sự nhầm lẫn giữa tượng Thần Tài và tượng Di Lặc Bồ tát bởi ngoại hình khá giống nhau. Nguyên nhân thường là do người bán không quan tâm đến việc phân biệt giữa các tượng và người mua không biết đến giáo lý căn bản.

Việc thờ tượng Thần Tài thì dễ dàng hơn, không cần chỗ thanh tịnh, trang nghiêm và ở trên cao như thờ tượng Phật Di Lặc.

Một số ý kiến không đồng ý khi nhiều người thờ tượng Phật Di Lặc với mong muốn Phật sẽ mang lại tiền tài, thịnh vượng cho gia đình.

Sự giàu có mà ngài mang đến nằm ở tấm lòng bao dung, thiện lương, tâm tính khoáng đạt, mở rộng chân tâm mà giúp đỡ mọi người xung quanh.

Từ thế kỷ thứ 4 đến thế kỷ thứ 6, ở Trung Quốc, các nghệ nhân Phật giáo sử dụng tên Phật Di Lặc và Phật Thích Ca thay cho nhau. Cho thấy sự phân biệt giữa hai Đức Phật vẫn chưa được rõ ràng.

II/ Ý nghĩa tượng Phật Di Lặc

1/ Ý nghĩa khi thờ Tượng Phật Di Lặc:

Cảm giác tôn nghiêm nơi cửa Phật thường sáng bừng bởi nụ cười hoan hỉ của Phật Di Lặc, tượng trưng cho biểu tượng tuyệt đối của hạnh phúc, lòng từ bi và sự hoan hỷ bất diệt giúp quên đi mọi sầu não, ngài không bị hệ lụy của trần gian đau khổ làm phiền não :

Trong tranh hoặc tượng Phật Di Lặc ngồi vô tư thoải mái, an nhiên an lạc, tự tại, biểu tượng sẵn sàng đứng dậy giáo hóa chúng sinh.

Điểm nhấn trên khuôn mặt Phật Di Lặc là nụ cười hoan hỷ bất diệt, thể hiện tấm lòng khoan dung vô bờ bến, làm cho người nhìn có cảm giác vô lượng từ tâm, thanh thản nhẹ nhàng.

Lỗ tai dài biểu hiện sự từ ái, lỗ tai biết lắng nghe, ai khen hay chê cũng cười chẳng làm phật lòng ai. Lỗ tai để lắng nghe tiếng lòng than thở mà hóa giải thành niềm vui, mang lại nụ cười cho thế gian.

Thân hình mập mạp thể hiện sự gần gũi với chúng sinh. Cái Bụng to tròn thể hiện lòng từ bi rộng lớn như chứa hết sự muộn phiền trên thế gian.

Chiếc túi vải đơn sơ ngài thường mang theo dùng để đựng vô lượng diệu pháp, bố thí cho chúng sinh.

Có những tượng có nhiều trẻ em kháu khỉnh, nghich ngợm vây quanh Phật Di Lặc biểu tướng cho phúc lộc, lắm con nhiều cháu, hạnh phúc viên mãn.

2, Ý nghĩa tượng Phật Di Lặc trong phong thủy:

Còn gọi là “Phật Cười”, Tượng Phật Di Lặc là biểu tượng tuyệt đối của hạnh phúc trong phong thủy. Niềm vui lớn nhất của vị Di Lặc Bồ Tát này là biến những buồn phiền, giận dữ, áp lực hay căng thẳng của con người thành hạnh phúc. Người ta tin rằng nụ cười nội tâm của Di Lặc mạnh tới mức nó luôn tỏa sáng trên khuôn mặt hiền từ và, Phật tới đâu thì hạnh phúc cũng theo tới đó.

Tượng Phật Di Lặc Bồ tát cũng được coi là biểu tượng của sự hài hòa, niềm vui vô tư lự. Ngắm khuôn mặt Phật, người buồn phiền cũng có thể thấy vui lên. Xoa bụng Phật Di Lặc được cho là mang lại vận may và sự tốt lành.

Tượng trưng cho thịnh vượng, Ý Nghĩa tượng Phật Di Lặc thường được gắn với các biểu tượng giàu sang như đồng tiền, thỏi vàng và chiếc túi được cho là chứa rất nhiều châu báu. Đôi khi Phật cũng mang theo quả Hồ lô, biểu tượng của sức khỏe và trường thọ hoặc chiếc Gậy như ý, biểu tượng của quyền lực. Người ta thích chọn tượng Phật có khuôn mặt cười hả hê, với mong muốn nhận được nhiều niềm vui và mọi sự như ý.

3, Ý nghĩa tượng Phật Di Lặc qua những hình tượng:

Hầu hết, những mẫu tượng Phật Di Lặc thường gặp đều thể hiện niềm vui, sự hoan hỷ và hỷ xả, biểu trưng cho may mắn, phúc lộc và thịnh vượng no đủ, dưới đây là những bức tượng Phật Di Lặc phổ biến thường được các Phật tử thỉnh về thờ:

A, Ý nghĩa Tượng Phật Di Lặc gánh bao tiền:

Thể hiện tư thế Phật Di Lặc đứng cầm cây đào gánh bao tiền to phía sau lưng mang ý nghĩa đem tới nhiều tài lộc cho gia chủ.

B, Ý nghĩa Tượng Phật Di Lặc ngồi gốc đào hoặc vác cành đào:

Thể hiện Phật Di Lặc ngồi dưới gốc đào với nụ cười hoan hỷ khiến mọi người nhìn vào trở nên thanh thản, nhẹ nhàng, thể hiên mong ước về sức khỏe, trường thọ và phúc lộc bất tận cho gia chủ.

C, Ý nghĩa Tượng Phật Di Lặc kéo bao tiền:

Thể hiện Phật Di Lặc trong tư thế đứng kéo bao tiền vào nhà không chỉ mang may mắn và tài lộc đến với gia chủ, giúp gia đình thu hút khí tốt, phát triển thịnh vượng.

D, Ý nghĩa Tượng Phật Di Lặc Nhị Phúc hoặc Ngũ Phúc:

Hình ảnh Phật Di Lặc luôn tươi cười hoan hỷ mặc cho những đứa trẻ nghịch ngợm xung quanh thể hiện sự tự tại, bình thản. Những gia đình hiếm muộn cũng thường đặt tượng tại nhà để cầu mong gia đình sớm có thành viên mới.

E, Ý nghĩa Tượng Phật Di Lặc ngồi gốc tùng:

Với hi vọng sức sống mãnh liệt, dẻo dai của cây tùng sẽ giúp gia chủ vượt qua mọi bệnh tật , tai ương trong cuộc sống.

F, Ý nghĩa Tượng Phật Di Lặc cầm Kim Bảo hoặc xâu tiền:

Thường gặp ở những của hàng làm ăn, văn phòng… tượng trưng cho vận sung túc đến với cơ sở, từ đó kinh doanh trở nên thuận lợi, khách hàng kéo đến ngày càng nhiều.

G, Ý nghĩa Tượng Phật Di Lặc cầm gậy Như Ý:

Thể hiện mong muốn có được uy quyền trong tay, khi cây gậy Như ý trong tay Đức Phật Di Lặc thể hiện thành công đến rất tự nhiên, khi có chức quyền rồi nhưng vẫn hạnh phúc trong cuộc sống.

H, Ý nghĩa Tượng Phật Di Lặc cầm thỏi vàng:

Tượng trưng cho sự dồi dào, giàu có.

I, Ý nghĩa Tượng Phật Di Lặc ôm đá:

Thể hiện cho hành động gom nhặt những sầu muộn của thiên hạ đem về mình. Nét mặt vẫn luôn hoan hỷ với mục đích hóa giải buồn sầu thành niềm vui cho mọi người.

J, Ý nghĩa Tượng Phật Di Lặc và bình hồ lô:

Biểu tượng cho sức khỏe và sự trường thọ, cuộc sống thảnh thơi, vô âu lo và sự ổn định lâu dài.

K, Ý nghĩa Tượng phật di lặc cầm quạt:

Vì sự rất đời của ngài, sự hiện diện của ngài tượng trưng cho sự phóng khoáng, vui vẻ. Sự hiện diện của ngài mang lại tài lộc và may mắn vì thế dân gian rất yêu thích và trưng bày tượng của ngài để mong nhờ vía của ngài để chiêu tài lộc. Đó là ý nghĩa chung chung nhất của tượng phật di lặc bằng gỗ. Tuy nhiên một hình thái khác ở đây là ý nghĩa tượng Phật Di Lặc cầm quạt.

L, Ý nghĩa Tượng Di Lặc chúc phúc:

Tượng gỗ Di Lặc Chúc Phúc mang đậm ý nghĩa về sự an lạc, may mắn, vui vẻ và hạnh phúc. Trong phong thủy, việc trưng bày bức tượng Di Lặc Chúc Phúc trong nhà, cửa hàng, nơi kinh doanh,… gia chủ sẽ gặp được nhiều mắn mắn. Đặt tượng ở nơi làm việc còn mang lại sự thăng tiến trong công việc. Cụ ban phước tốt cùng với nụ cười hoan hỷ mang lại hàm ý chúc gia chủ làm ăn phát đạt, phát tài phát lộc. Với thân hình mập mạp, chiếc bụng to tròn, khuôn mặt đầy đặn và nụ cười tươi, Phật Di Lặc Chúc Phúc chính là biểu tượng ấm no và hạnh phúc.

M, Ý nghĩa tượng Phật Di Lặc cưỡi cá chép:

Tượng Phật Di Lặc cưỡi cá chép có ý nghĩa là biểu thị cho những điều tốt lành, của cải sung túc, sự giàu sang, nghị lực, tinh thần chiến thắng, niềm vui và niềm may mắn.

N, Di Lặc cưỡi rồng:

Hình tượng Di Lặc cưỡi rồng mang ý nghĩa biểu tượng của sự an lành và sung túc, thịnh vượng. Thăng tiến trong học hành, thi cử, công danh và may mắn về tài lộc trong thương mại.Nụ cười của đức Di-lặc là nụ cười hoan hỷ bất diệt, tâm hồn của đức Di-lặc là tâm hồn bao dung không bờ bến. Và, không ai nhìn vào hình tượng của Ngài mà không cảm thấy lòng mình trở nên thanh thản nhẹ nhàng.

III/ Lập bàn thờ Phật Di Lặc:

1/ Thỉnh tượng Phật Di Lặc thờ ở chùa thường sẽ đặt ở những vị trí sau:

a/ Tượng Phật Di Lặc đặt trong chánh điện:

Một số Chùa tôn trí Ngài ở giữa, hai bên là Văn Thù Bồ tát và Phổ Hiền Bồ tát. Có chùa lại tôn trí Ngài ngồi ở giữa và có Bồ tát Quán Thế Âm và Bồ tát Đại Thế Chí đứng hai bên.

Thông thường kích thước tổng thể của tượng ( bao gồm tượng Phật , đài sen ) sẽ dao động từ 1,5 mét đến 2,5 mét ( đối với các chùa có diện tích trung bình ) và có thể lớn gấp 2,3 lần (đối với các chùa có chánh điện lớn).

Rất da dạng mẫu đài sen, hào quang… mà chúng ta có thể lựa chọn tùy theo thẩm mỹ và sở thích.

Các chất liệu thông dụng để làm tượng Phật Di Lặc là: nhựa composite, gỗ, đồng…

b/ Tượng Di Lặc Bồ tát đặt trong khuôn viên chùa:

Tượng có thể có kích thước từ vài mét đến vài chục mét tùy theo vị trí, diện tích

Chất liệu thông dụng để tạc tượng: nhựa composite, đá, xi măng… ( lưu ý với chất liệu đá sẽ bị hạn chế, rất khó để tìm được những phôi đá đáp ứng được kích thước quá lớn )

c, Một số Đền Chùa thờ tượng Phật Di Lặc nổi tiếng:

Tượng Di Lặc ở Chùa Phật Lớn:

Tọa lạc trên núi Cấm, thuộc xã An Hảo, huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang. Chùa Phật Lớn – ngôi chùa nổi tiếng linh thiêng ở Miền Tây. Điểm nổi bật nhất của chùa Phật Lớn là tượng Phật Di Lặc cao 33.6m, được sách Kỷ lục Việt Nam xác lập vào năm 2006. Năm 2013, tượng Phật Di Lặc này được xem là Tượng Di Lặc lớn nhất đông nam á.

Tượng Di Lặc ở Chùa Bái Đính

Nằm trên đỉnh đồi cao nhất trong trong quần thể chùa Bái Đính (Ninh Bình), cách khoảng khoảng 100m so với sân chùa, tượng Phật Di Lặc được đặt uy nghi, vững chắc trên đỉnh đồi. Bức tượng Phật được đúc bằng đồng đỏ đặc ở tư thế hóa thân thành Hòa thượng đi hành khất. Bức tượng nặng 80 tấn, cao 1 m,được Trung tâm sách kỷ lục Việt Nam – Vietkings công nhận là tượng Di Lặc bằng đồng lớn nhất nước.

Tượng Phật Di Lặc chùa Vĩnh Tràng

Tượng Phật Di Lặc chùa Vĩnh Tràng cao 20m, rộng 18m, chiều dài 27m, nặng 250 tấn bằng chất liệu bê tông cốt thép.

Tượng Phật Di Lặc KDL Hồ Mây -Vũng Tàu:

Pho tượng phật Di Lặc cao 30 mét với lối vào có tượng 18 vị La Hán với 18 tư thế khác nhau, hay thu vào tầm mắt cả thành phố biển với những con sóng bạc đầu, với những mái nhà ẩn hiện dưới màu xanh cây cối, những con đường uốn cong theo biển.

Tượng Phật Di Lặc Ở Trung Quốc

Lạc Sơn Đại Phật còn gọi là Lăng Vân đại Phật, nằm ở gần chùa Lăng Vân, bờ đông sông Dân, phía nam đô thị Lạc Sơn, tỉnh Tứ Xuyên. Đại Phật còn gọi là Phật Di Lặc ngồi, có chiều cao 71 mét, thuộc loại tượng đá khắc vách núi cao nhất Trung Quốc.

Lạc Sơn Đại Phật được khởi công năm đầu Khai Nguyên nhà Đường (năm 713), hoàn thành năm thứ 19 Trinh Nguyên (năm 803), thời gian thực hiện khoảng 90 năm.

2/ Thỉnh tượng Phật Di Lặc thờ tại gia:

Từ lâu đã trở thành phong tục quen thuộc của các Phật tử để cầu bình an, nên đặt tượng tại những chúng ta cảm thấy tôn kính nhất trong nhà: tượng được thỉnh thường có kích thước dao động từ 30cm đến 100cm tùy vào diện tích phòng thờ của gia chủ.

Các chất liệu thông dụng để tạc tượng Phật Di Lặc như: đồng, gỗ, nhựa composite, bột đá, gốm sứ… với ngân sách từ vài trăm ngàn đến vài chục triệu tùy theo chất liệu và kích thước của tượng Phật.

3, Thỉnh tượng Phật Di Lặc Bồ tát đặt trong xe hơi (xe ô tô)

Đa phần các Phật tử đều thỉnh cho mình một tượng Phật có kích thước khoảng dưới 20 cm bằng các chất liệu như: gỗ, gốm sứ, nhựa composite, bột đá… Tượng được đặt trên taplo xe hơi hoặc treo phía trên với mục đích có Đức Phật chở che, mang lại cảm giác yên tâm, an toàn, vững tay lái trên mọi nẻo đường.

IV, Thỉnh tượng Phật Di Lặc tại cơ sở điêu khắc uy tín:

Cùng một kích thước nhưng chỉ cần thay đổi về chất liệu, chi phí thỉnh tượng đã có thể tăng lên gấp nhiều lần.

Ví dụ: cùng 1 tượng Phật Di Lặc kích thước 200 cm từ nhựa composite chuyển sang đồng chi phi có thể tăng lên gấp hàng chục lần.

Đối với các mẫu tượng Phật Di Lặc có kích thước phổ biến, một số cửa hàng, cơ sở cung cấp tượng Phật đã có tượng sẵn, chúng ta chỉ việc thỉnh tượng Phật về ngay.

Một số cơ sở chỉ làm theo đơn đặt hàng để đảm bảo tượng luôn mới và hoàn hảo nhất . Thời gian sản xuất có thể dao động từ 3 đến 10 ngày tùy vào số lượng đơn hàng tại thời điểm đó của cơ sở điêu khắc tượng Phật.

Đối với tượng Phật có kích thước lớn hoặc tượng có kích thước đặc biệt, việc sản xuất tượng Phật sẽ trải qua nhiều công đoạn và thời gian sản xuất sẽ kéo dài hơn nhiều, thông thường sẽ mất vài tháng, có khi vài năm để hoàn thành.

Thông thường, mỗi nơi sản xuất tượng Phật chỉ sản xuất chuyên về một chất liệu sở trường.

Cũng có một số cơ sở lớn với nguồn nhân sự lành nghề có thể đảm nhận luôn những chất liệu khác nhau khi khách hàng yêu cầu.

Mỗi điêu khắc gia, nghệ nhân đều có cái nhìn, cái tâm và tài năng khác nhau nên hầu như tạo ra những tác phẩm rất riêng biệt, không giống nhau.

Quy trình sản xuất ở các cơ sở điêu khắc hầu hết đều giống nhau, sự khác biệt quan trọng nhất đến từ những điêu khắc gia, nghệ nhân ở khâu tạo mẫu tượng Phật để tạo ra được những tác phẩm có hồn, thần thái và nét riêng của cơ sở mình.

Cùng chiêm ngưỡng nét chân dung tượng Phật Di Lặc do cơ sở Điêu Khắc Tượng Phật Trần Gia tôn tạo: